Concerten

Zondag 22 september 2024 vindt er om 15.00 uur een bijzonder concert plaats in het twaalfde eeuwse kerkje van Marsum (bij Appingedam)

Op zondag 22 september hopen we u te kunnen begroeten bij ons jubileumconcert in de „eigen‟ kerk van Marsum (Appingedam). Een jubileumconcert omdat het Rutland orgel 25 jaar bestaat.
Dit keer kunt u luisteren naar een uitvoering van weinig gehoorde muziek uit de 12e en 13e eeuw - de ontstaanstijd van de drie gebruikte instrumenten waaronder uiteraard het Rutland orgel, bij dit concert.
De aanvang van het concert is 15.00 uur en u bent hiervoor van harte uitgenodigd. Na afloop van het concert heeft u de mogelijkheid met de musici te praten en eventuele vragen te stellen.
Het concert in Marsum is net als ieder jaar gratis toegankelijk, een eigen bijdrage wordt op prijs gesteld. Dit concert wordt zoals gebruikelijk afgesloten met een hapje en een drankje dat wordt aangeboden door de Stichting Super Librum. Na afloop van het concert zijn cd‟s van het ensemble te koop. Plaatsen reserveren voor het concert in Marsum kan nu al via Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.

Mystieke Klanken - Jubileumconcert kerk Marsum – zondag 22 september 2024
Het fraaie Rutland orgel werd in 1999 (alweer 25 jaar geleden) gereconstrueerd naar een afbeelding uit het Rutland Psalter (zie bovenstaande afbeelding) door orgelbouwer Winold van der Putten, voor de tentoonstelling „Opgedolven Klanken‟ in het Drents Museum in Assen.

Super Librum treedt in dit concert in Marsum voor het eerst ook op met een middeleeuwse draailier, bespeeld door de wereldberoemde draailier bespeelster Tobie Miller, uit Bazel. De afbeelding van het Rutland manuscript toont een ook een dergelijk instrument.
Samen met Tomas Flegr uit Tsjechië die het middeleeuwse carillon virtuoos bespeelt, Jankees Braaksma op het Rutland orgel, portatief en blokfluit en met de stemmen van Marian van der Heide, Nancy Mayer, Tobie Miller en Alice Boccafogli, wordt er muziek uit de 12e en 13e eeuw - de ontstaanstijd van de instrumenten - uit Frankrijk, Engeland en Spanje uitgevoerd.
Beroemde manuscripten als de Huelgas Codex, de Cantiga‟s de Santa Maria en Italiaanse lauden komen voorbij. Estampies en andere instrumentale middeleeuwse dansen worden op het Rutland orgel, portatieforgel, blokfluit, carillon en draailier uitgevoerd.

Het Rutland orgel - jubileum
Het fraaie middeleeuwse orgel, met z‟n markante kleuren werd zoals al gemeld in 1999 gebouwd door Orgelmakerij Van der Putten (Finsterwolde) voor de tentoonstelling “Opgedolven klanken” in het Drents Museum te Assen. Het carillon, dat erachter hangt, werd in 2006 vervaardigd door Simon Laudy van Klokken- en Kunstgieterij Reiderland. De bovenstaande afbeelding uit het Rutland Psalter uit 1260 (British Library) is de bron voor het uiterlijk van orgel (inclusief ombouw), klokken en draailier.
Het orgel heeft een intrigerende klank en een uniek oud toetsmechaniek. De windvoorziening wordt gevormd door aan iedere zijkant twee balgen te plaatsen, die met de voet getreden worden. Door als orgeltrappers (calcanten) goed op elkaar te letten en niet tegelijkertijd om te stappen, kan door de organist vrij gemusiceerd worden. Literatuur is er voor dit soort blokwerkorgels nauwelijks; over het algemeen werd er geïmproviseerd.
Het Rutland orgel heeft als vaste standplaats de Mauritiuskerk van Marsum (Appingedam), een van de kerken van Stichting Groninger Kerken (SGK).
Het uiterlijk van dit orgel en ombouw voor de klokken zijn zoals gezegd gebaseerd op een afbeelding uit het Rutland Psalter, een middeleeuws psalmenboek van circa 1260. Het orgel heeft een unieke, intrigerende klank en een zeer oude toetsmechaniek. De windvoorziening wordt gevormd door aan iedere zijkant twee balgen te plaatsen, die met de voet getreden worden. Door als orgeltrappers (calcanten) goed op elkaar te letten en niet tegelijkertijd om te stappen, kan door de organist vrij gemusiceerd worden. Literatuur is er voor dit soort blokwerkorgels nauwelijks; over het algemeen werd meestal geïmproviseerd.
De klank van dit orgel wordt gevormd doordat altijd twee pijpen tot klinken komen, wanneer er een toets wordt ingedrukt. De vaste standplaats van dit orgel is in de kerk in Marsum (Appingedam). Dit is een van de kerken van Stichting Groninger Kerken (SGK).

Gedicht Marsum – Arjen Boswijk
De kerk van Marsum en het orgel inspireerden Arjen Boswijk tot het schrijven van volgend gedicht. Waarvoor nogmaals onze dank!

Mauritiuskerk Marsum

Hooggelegen op de stille wierde
rest de romaanse kerk
nog van het dorp
na de felle Franse belegering
in de tijd van Napoleon Bonaparte

Het dorp is verdwenen
op wat verdwaalde laatste huizen na
tijdens de belegering van Delfzijl
alleen liggen er nog hier en daar
nonnen en monniken
als dakpannen hol & bol

Vandaag zijn er geen missen meer
maar oefent een ensemble, Super Librum
er hun verstilde Middeleeuwse muziek
voor een ademloos publiek

Welkom in de kerk van Marsum
„Marsum‟ betekent „woonplaats op het lage land‟.
Aan het einde van de Franse tijd (1795 tot 1813) werd het dorp grotendeels verwoest bij de belegering van Delfzijl. Wat nog rest is de kerk, hoog gelegen op de restanten van de afgegraven wierde. Deze Romaanse kerk, een van de oudste bakstenen gebouwen in onze provincie, werd hier neergezet in de tweede helft van de 12e eeuw. De kerk is gewijd aan de heilige Mauritius.

Kenmerken van de kerk
De kerk van Marsum is een kleine Romaanse zaalkerk, met een inspringend halfrond koor. De zadeldaktoren heeft een naar het schip gekeerde verdieping. Op de halfronde apsis liggen zogenaamde „nonnen‟ en „monniken‟ (halfronde dakpannen, hol en bol). In de zuidwand is nog een smalle hagioscoop te zien.